İMGENİN İDEOLOJİSİ // “The Ideology of the Image”
Türkiye’nin çağdaş sanatta yüksek görsel estetik çalışmaları ile öne çıkan 6 sanatçısı Efe Korkut Kurt küratörlüğünde bir araya geliyor. Sergi çağdaş sanatın en önemli tartışma alanlarından olan “imge” ve imgenin günlük hayatımızdaki artan gücü ve etkisi, yine çağdaş sanatın enstrümanları tarafından üretimi ve yeniden üretimi meselesi etrafında şekilleniyor. Gündelik hayatı ele geçiren tüketim merkezli ekonomi, popüler kültürün hızla parlayıp sönen kodları sanat tarafından ele geçirilerek dolaşıma sokuluyor. Bu ideolojiden arınmış görünen görsellik tam da ideolojinin yeniden üretildiği bir içerik oluşturuyor.
Sanatçılar Ardan Özmenoğlu, Ayline Olukman, Bahar Oganer, Halil Vurucuoğlu, İrfan Önürmen ve Murat Pulat’ın çalışmaları derinden kendi aralarında kurdukları temas ile bu ideolojik içerik daha açık okunabilecek. ALAN İstanbul Ana Sergi Mekanı’nda izleyiciye son dönemin en etkili görsel dilini üreten 6 sanatçıya ait çalışmaların bir arada algılama fırsatı sunulacak.
18 Haziran 2013 ile 28 Eylül 2013 tarihleri arasında izlenebilecek sergi ile eş zamanlı olarak ALAN İstanbul Proje Odası’nda İsmail Eyler’in “Cubicles” isimli video enstalasyonu görülebilecek.
Slovoj Zizek – İdeoloji Hayaleti
Geçen yüzyıl trajik bir biçimde hâkim sisteme karşıt – eleştirel – kültür üretiminin tam da bu sistemi beslediğine ve güçlendirdiğine şahit oldu. Bu karşıtlık ilişkisinin siyasi olarak yıkıldığı süreç ise ideoloji sonrası bir dünya olarak tanımlandı. Buna biraz da ironi ile tarihin sonu tezleri eşlik etti. Kapitalizm kendisine direnme eğilimi gösteren tüm siyasal ve kültürel üstyapı kurumlarını adeta içinde soğuran bir hacıyatmaz mıydı? Che’nin posterleri ve Sovyetler Birliği bayrakları birer turistik tişört baskıya dönüşürken sanat üretimi de sermaye kapitalin finanse ettiği görsel eğlence düzeyine mi iniyordu?
Sanat Bienallerinin büyük sermaye sponsorluklarıyla organize edildiği, ticari sanat fuarlarının gücünün ve hâkimiyetinin arttığı ve müzayede kurumunun belirleyici rol üstlendiği bir dünyada sanat artık Rönesans’tan beri süregelen toplumsal rolünü yitiriyor eleştirisi uzun zamandır gündemini koruyor. Bir alım-satım- yatırım aracına ve burjuvazinin duvar süslerine dönüştüğü yorumları geç-kapitalizm çağında da tüm hararetiyle dillendirilmektedir. 1960’lardan 2010’lara bu karamsar sorulara eşlik eden yeni avangard akımlar sanatı etik bir düzleme indirgeyerek estetiği hor görme eğilimlerine ve artzamanlı olarak ta bunun yeni bir estetik rejim olarak kurulması eşlik etti. Yani güncel sanat ta bir bakıma karşıtı olarak kurulduğu şeye dönüştü.
Diğer taraftan aynı süreç içerisinde sanat gerçek gücünü kaybettiği yerde yeniden keşfetmiştir: İmgede. Karamsar düşünür Adorno’nun bile sanata biçtiği umut içeren rol işte tam burada başlar. Bu sergi ideoloji imgelerinin geçersizleştiği günümüzde imgelerin ideolojisinin altını çizmeyi hedefler. Bu olumsuzlamaya ve sinizme yer vermeyen, katı rasyonel denklemlerden kaçan, imgenin dile sığmayan gücüne ve gerçeğine yeniden yüzümüzü dönmenin gerekliliğine işaret eder. Bu bağlamda, imgesel yönden güçlü ve etkili çağdaş sanatçıların çalışmalarının bir seçkisi niteliğindedir. Katılan her bir sanatçının çalışması söylem düzeyinde değil ama çağdaş estetiğin güncel karşılığı bağlamında bütünlük arz eder. Bu tam da ideolojinin kendini gösterdiği andır.
Efe Korkut Kurt
