Şüpheci Müdahaleler
28 Haziran – 14 Temmuz 2012
PİLEVNELİ PROJECT
Refik Anadol
Küreselleşen sistemler ve kültürel oluşumlar dahilinde mekânsal düşünme koşullarının değişmesi sonucu ortaya çıkan modern teoriler mekânın tanımını tekrar değerlendirmeye itecek pek çok yeni kavramı beraberinde getirdi. 20. yüzyılın öne çıkan filozoflarından Gilles Deleuze, mekânı, zamanı ve geçici gerçeklikleri algılamada alternatif bakış açıları ortaya attı ve bu bakış açılarını geliştirdi. Filozofa göre hayattaki anları birbirileriyle ve diğer olaylarla ilişki içinde tanımlamak için yalnızca kronolojik ya da mekânsal sınıflamaların kullanılması geleneksel ve geçmişe ket vuran bir yaklaşımdır. Oysa ki her şey, göçebe gibi oradan oraya savrulan kavramlar tarafından istila edilmiş çöl benzeri uçsuz bucaksız bir mekânda vuku bulur ve ne mekânın ne de tecrübelerin bir sistem içinde değerlendirilmesi çoğu zaman mümkün değildir. Dört bir yanımızı saran bu karmaşık ve yoğun hareketler düzlemi, zahiri, ön görülmesi mümkün olmayan ve şüpheli olaylar ile bağlantı kurmamızı sağlar.
Refik Anadol, bir görsel sanatçı ve mekânsal düşünür olarak çağdaş kültür süjesinin başkalaşımının mekâna hükmeden dinamik ve estetik belirtkenlerden ne şekilde etkilendiğiyle ilgilenir. Anadol’un işleri süjenin alışılagelmedik mekânsal yönelimlere verdiği tepkiler ve bu yönelimlerle olan etkileşimi üzerine kuruludur. Eserlerinde tüm mekânların ve cephelerin çağdaş sanatçının tuvali olarak kullanılabilecek potansiyele sahip olduğunu öne sürer. Sanatçı, medya tasarımını mimarinin içine yerleştirerek dijital olmayan gerçekliklerin var olmadığı postdijital bir mimari geleceğin oluşabilme ihtimalini sorgular. İzleyiciye hem iç hem de dış mekânın işlevselliğini yeniden tanımlama olanakları sunar.
Şüpheci Müdahaleler adından da anlaşıldığı üzere izleyiciye şüphe üzerinden bir deneyim sunuyor. Anadol, izleyiciyi içinde bulunulan mekânın fizikselliğini ve kendisi tarafından yaratılan görsel belirteçleri eş zamanlı olarak algılamaya davet ediyor. Sonuç olarak, beden iç mekânın fiziksel sınırları içinde kalsa da şüpheci gözler dijital ve işitsel hareketleri özgürce takip edebiliyor. En son dijital baskı, üç boyutlu video eşleştirme, görsel tasarım ve ses yerleştirmesi tekniklerini kullanan sanatçı, dijital, fiziksel, mimari ve estetik unsurları bir araya getirerek temsilin imkânına ve/veya imkânsızlığına dikkat çekiyor.
Üst üste konarak derinlik verilmiş perspektifler, aynı anda ve bir arada var olan belirteçler ve birden fazla görsel merkezin varlığı, Şüpheci Müdahaleler’de devamlı hareket ve belirli bir merkezi olmayan ses yerleştirmeleri ile ima ediliyor. Anadol, mimarinin dokusunu dijital tasarımlarla birleştirmek ve üç boyutlu geometrik projeksiyonlar oluşturmanın dışında sonsuza kadar çalışabilen, kendini yenileyebilen ve her yenilemede başka bir noktadan kendini çizebilen kod tabanlı işleri de izleyiciyle buluşturuyor. Sanatçının mekânsal bir merkezin olasılığını sorguladığı bir diğer çalışması da tüm mekânı bir ses birleştirme aygıtı olarak kullanması. Bu çalışma sayesinde izleyici mekân içinde her noktada farklı bir ses deneyimleyebiliyor. Sınırları önceden belirlenmiş bir iç mekanda kesintisiz görsel ve işitsel hareket üretmek suretiyle oluşturduğu alternatif geçeklikler, sanatçının merkezsizlik sorunsalını vurgulamasını ve münferit bir bakış açısı gerektiren temsil fikrine meydan okumasını sağlıyor.
Tekdüzelik yerine farklılığa ve durağanlık yerine harekete ayrıcalık tanıyan Anadol, zenginleşen medya dünyasında neredeyse her yerde karşımıza çıkan programlama tekniklerinin günbegün yenilenmesinin mimarlar ve sanatçılara yüklediği zorluklar ile yüzleşiyor. Cep telefonlarından büyük dijital ekranlara kadar pek çok yeni objenin günlük yaşamı sömürgeleştirdiği bir dönemde mekânla olan tecrübemiz nasıl değişiyor? Medya teknolojileri mekân algımızı nasıl etkiledi ve çağdaş mimari yeni oluşan algıları nasıl benimsedi? Bu iki önemli soruya cevap bulmayı amaçlayan sanatçı, yalnızca hali hazırda inşa edilmiş yapıları medya ile kaynaştırmıyor; aynı zamanda herkes tarafından erişilmesi ve anlaşılması güç yeni medya teknolojilerin mantığını ve dilini mekânsal tasarım diline tercüme ediyor.
REFİK ANADOL “Şüpheci Müdahaleler” projesinin videosunu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz:
PİLEVNELİ PROJECT
Teşvikiye Caddesi, Teşvikiye Palas No: 23 Kat: 6 Nişantaşı 34365 / İstanbul
+90 (212) 259 03 94