SANATTA 50. YIL
16 KASIM – 15 ARALIK
2012
2012
ÖMER KALEŞİ
TEM SANAT GALERİSİ
Ömer Kaleşi sanat ve resimle ilk olarak 1955’te Üsküp’te Davut Paşa Hamam’ındaki Henry Moore sergisinde tanışmıştı. Çok etkilenen Kaleşi, ailece Türkiye’ye göç etti ve ressam olma hayalini Türkiye’de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde gerçekleştirdi. 18 Ekim’de sanatçının, elli yedi sene önce ilk sanat heyecanını duyduğu mekân olan Davut Paşa Hamamı’nda, şimdi National Art Gallery, Balkanlardaki koleksiyonlardan toplanan otuz üç resimle bir anma sergisi açıldı ve katalog yayınlandı.
Kaleşi sanatının 50. Yıl kutlamalarına İstanbul’da yirmi yedi senedir birlikte çalıştığı Tem Sanat Galerisi’nde 16 Kasım – 15 Aralık 2012’de yer alacak sergisiyle devam ediyor. Bu vesile ile Makedon yazar Jordan Plevneŝ tarafından yazılan “Ömer Kaleşi – Başlar” adlı kitap ta, yazarın hazır bulunacağı açılışta sanatseverlerle buluşacaktır.
1932 doğumlu Ömer Kaleşi, Güzel Sanatlar Akedemisi’ndeki öğrencilik yıllarından bu yana sanatında, bireyin duygularını, yalnızlığını ve yaşam karşısında savaşımını soyut bir dille aktarma yolunu seçmiştir. Renk yoluyla düşüncelerini yansıtan sanatçı, özellikle kırmızı rengin çekim alanında bulunuyor. Resimlerindeki en önemli konunun insan, ancak sadece insanın bir detayı olan baş olduğunu ifade eden sanatçı,”başlarla başa çıkmam mümkün değil, ama bildiğim bir şey varsa, o da hayatımın sonuna kadar onları resmedeceğim,” diyor. Sanatçıya göre, bazı başlar direnirler; o zaman, tuvalin üzerinde meyvelerden oluşan natürmortlar veya satıcı çocuklarla elmalar oluşur. Fırça yerine hep spatülle çalışan Kaleşi, tuval üzerine yaydığı boyayı, çizgiye gerek görmeden içten dışa genişleyerek soyut bir doku ile figürsel öğeleri bütünleştiren kendine özgü bir yöntem uygular.
Ömer Kaleşi, resminin çok yalın ve anlamlı yapısına yer yer eklediği çizgi ve oya ayrıntılarıyla derinliği, üçüncü boyutu da duyurmaktan geri kalmaz. Sanatçı, çalışmalarını üç « renkçi » döneme ayırır: kırmızı, siyah olmadan siyah ve beyaz olmadan beyaz. Kırmızı birçok kırmızının karışımı, koyu veya açık, sarı veya koyu yeşil. Siyah, koyu yeşil ile koyu kırmızının karışımı. Bu karışım siyaha yakın koyu bir renk vermekte. Beyaz, boş tuvalin beyazı. Renk olarak siyah ve beyaz sanatçının resminde asla kullanılmaz; kullandığı renklere göre Kaleşi dönemlerini şöyle açıklıyor:
“Kırmızıyı İstanbul’da Güzel Sanatlar’da öğrenciyken ve mesleğimin başında kullanmaya başladım. Siyah, « Balkan Dramı » temasıyla 1993’te başladı ve Eski-Yugoslavya’daki (Hırvatistan, Bosna-Hersek ve Kosova) savaş boyunca devam etti. « Tuval beyazını » 1985 yılına doğru Derviş ve çobanlarla kullanmaya başladım ve bugüne kadar, son yirmi büyük tuvalimdeki yüz başla sürdürdüm.” Resminde tuvalin beyazını büyük bir saygıyla kullandığını belirten Kaleşi, kar gibi temiz ve beyaz olduğu için, onu olduğu gibi kabul ettiğini ve üzerine ne bir leke, ne bir imza veya tarih koymadığını ifade eder.
Kırk küsur senedir Paris’te yaşamasına karşın Paris’le ilgili hiç resim yapmadığının farkına varan Kaleşi, 2004’ten sonra, Paris’te kesilen at kestanesi kütüklerini yollarda içleri boşalmış görünce, bu siyah deliklere hayalindeki başları yerleştirmeğe başladı. İnsan vücudunu andıran, bazen erotik bile olan bu ağaç gövdeleri resimlerine yansıdı.
Ömer Kaleşi’nin son eserlerinin üzerinde iki tarih var: 1970 / 2010. Geçen yaz atölyesinde otuz senedir unutulan eski eserlerini bulan sanatçı, bunları teker teker ele alıp onlardan yeni resimler üretti. Bu işi yaparken de iki ustanın dediklerini hatırladı: Hocası Bedri Rahmi, ressam ne kadar resmini bozar yaparsa o kadar ressam olur, yani, deconstruction ve reconstruction, diyordu hep. Picasso da şunu demişti: Bir resim atölyede kaldıkça bitmiş sayılmaz, ancak atölyeden çıktığı zaman bitmiş olur. Sergide bu resimlerden de örnekler göreceğiz.
Sergiyi galeride izlemek imkanını bulamayan sanatseverler, www.temartgallery.com adresinde devamlı güncel tutulan e.ağ sayfalarımızda sergiye, galeri sanatçılarına ve geçmiş sergi arşivlerine ulaşabilirler.
Valikonağı Cad., Prof. Dr. Orhan Ersek Sok. 14, Nişantaşı, 34365 İstanbul
Tel: (212) 2470899, 2341346 Faks: 2479756 www.temartgallery.com




ÖMER KALEŞİ
1932’de Manastır ilinin Sırbica köyünde doğan sanatçı, 1950’de Üsküp Teknik Okulu’nu bitirdi. 1956’da Türkiye’ye göç etti. 1965’de İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nden, Bedri Rahmi Atölyesi’nden, mezun oldu. 1965’den bu yana yaşamını ve çalışmalarını Paris’te sürdürmektedir.
KİŞİSEL SERGİLERİ
1963 Robert Kolej Galerisi, İstanbul
1964 Şehir Sanat Galerisi, İstanbul
1965 Alman Kültür Merkezi, Ankara
1965 Galerija Kulturnog Centra, Belgrad
1965 Galerija Kulturnog Centra, Üsküp
1969 Galerija Kulturnog Centra, Priştine
1969 Galerija Kulturnog Centra, Üsküp
1975 Resim ve Heykel Müzesi, İstanbul
1975 Fransız Kültür Merkezi, Ankara
1976 Centre Culturel 17, Paris
1984 Galeri Baraz, İstanbul
1985 Artizan Galerisi, Ankara
1986 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1987 Galeri Mi-Ge, Ankara
1988 Centre Culturel Anatolie, Paris
1988 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1988 Galeri Mi-Ge, Ankara
1989 Türkiye Turizm Bürosu, Paris
1990 Sanat Yapım Galerisi, Ankara
1990 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1991 Galerie Art 50, Paris
1992 Halkbank Sanat Galerisi, Ankara
1993 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1993 Galerie Art 50, Paris
1995 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1995 Galerie Art 50, Paris
1996 Galeri Mi-Ge, Ankara
1996 Üsküp Şehir Müzesi, Üsküp
1997 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1999 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
1999 “Le Drame Balkanique”, Nanterre Théâtre des Amandiers, Paris
1999 Galerie Zafira, Paris
2000 “Drame Balkanique” Elele, Paris
2001 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
2001 Galerie Zafira, Paris
2002 “2 ème Rencontres autour de la Culture des Balkans,
l’Albanie”, Bibliotéque Municipal, Falaise
2002 “Ömer Kaleşi a l’UNESCO”, Paris
2002 Théâtre de Montauban, Montauban, Fransa
2003 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
2004 Arda Sanat Galerisi, Ankara
2004 Üsküp Şehir Müzesi, Üsküp
2004 National Art Gallery, Tiran
2004 The Kosova Art Gallery, Priştine
2005 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
2005 Maison du Théâtre et de la Danse, Epinay-sur-Seine
2006 “Impressions of the Balkan”, Embassy of the Republic of Albania, The Hague
2007 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
2007 “Hommage à Jacques Lacarrière, Türk Büyükelçilisi, Paris
2008 Arda Sanat Galerisi, Ankara
2009 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
2009 İstanbul Fransız Kültür Merkezi / Tem Sanat Galerisi işbirliği,
Fransız Kültür Merkezi, İstanbul
2010 Mairie du 13e, Paris
2010 Tem Sanat Galerisi, İstanbul
Grup Sergileri
1973 Salon de Mai, Paris
1974 Salon Réalités Nouvelles, Paris
1974 Salon de Mai, Paris
1979 Nouveau Salon de Paris, Paris
1981 Galerie Régine Lussan, Paris
1981 UNESCO Çağdaş Türk Sanatı, Paris
1981 Nouveau Salon de Paris, Paris
1982 Galerie M.I.C, Paris
1985 Centre International d’Art Contemporain, Paris
1986 Tem Sanat Galerisi, “Paris’te Türk Sanatçıları”, İstanbul
1986 Tem Sanat Galerisi, “İnsanlar”, İstanbul
1987 Galeri Mi-Ge, “Yaşayan Türk Resim Sanatından Işıtılar I”, Londra
1988 Galeri Mi-Ge, ” Yaşayan Türk Resim Sanatından Işıltılar II”, Lahey
1988 2. Uluslararası Asya-Avrupa Sanat Bienali, Ankara
1988 “Peintres Mediterranéens Contemporains”, Institut de Monde Arabe, Paris
1990 “PARİSTANBUL”, Cite International Des Arts, Paris
1990 “Paris’te Türk Sanatçıları”, Espace A.G.F. Richelieu, Paris
1991 “Çelebi’den Gürbüz’e, Sanatın Hizmetinde Beş Yıl”, Tem Sanat Galerisi,
Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul
1991 Galeri Mi-Ge, ” Yaşayan Türk Resim Sanatından Işıltılar III”, Moskova
1991 Galeri MD, “Çekmeceler”, İstanbul
1992 Centre d’Art International,”Drawers”, Mulhouse
1993 La Licorne Bleue, “Regard de Jacques Lacarrière sur Quatre Artistes
Contemporains”, Flavigny
1993 Tem Sanat Galerisi, 3. İstanbul Sanat Fuarı, Tüyap, İstanbul
1996 “Türk Resminde Otoportre”, Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi, İstanbul
1996 “Öteki” Çağdaş Sanat Sergisi, UPSD, Antrepo 1, İstanbul
1996 “Türk Resminde İnsana Bakış”, M.S.Ü. Resim ve Heykel Müzesi, İstanbul
1996 Tem Sanat Galerisi, 6. İstanbul Sanat Fuarı, Tüyap, İstanbul
1998 “Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Mezunları Resim
Sergisi, Almati, Kazakistan
2000 “Turquoise 2000”, Yurt ve Dünya Sanat Galerisi, Espace Pierre Cardin, Paris
2000 “Yirmi Türk Yirmi Yunanlı Ressam, Aenaon, Athens
2000 Tem Sanat Galerisi, 10. İstanbul Sanat Fuarı, Tüyap, İstanbul
2000 “La Laiterie”, Centre Européen de la Jeune création, Strasbourg
2002 “İstanbul Asyakası – Galerilerin Seçimi ile Günümüz Sanatı”,
Tem Sanat Galerisi, Marmara Universitesi GSF Sergi Salonları, İstanbul
2002 Ankart 2. Ankara Sanat Fuarı, Tem Sanat Galerisi, Çankaya Belediyesi
Çağdaş Sanatlar Merkezi, Ankara
2003 “Art İstanbul – Uluslararası Çağdaş Sanat Buluşması”, Tem Sanat Galerisi,
Lütfi Kırdar Sergi Sarayı, İstanbul
2004 “Çağdaş Bir Bakış”, Tem Sanat Galerisi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
2004 “Çağdaş Türk Resim ve Heykel Sergisi”, 1. Prag Uluslararası Sanat Fuarı,
Tem Sanat Galerisi, Belediye Sarayı, Prag
2005 La Galerie d’Art Petenier, Namur
2006 “Contemporary Istanbul”, Tem Sanat Galerisi, Lütfi Kırdar Sergi Sarayı,
İstanbul
2007 “Hommage à Şkret Mualla”, Mairie du 8e Paris
2007 Ankart 7. Ankara Sanat Fuarı, Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar
Merkezi, Ankara
2008 “Contemporary Istanbul”, Lütfi Kırdar Sergi Sarayı, İstanbul
2008 “Almelek’te Üç Kuşak”, Askeri Müze Harbiye, İstanbul
2008 “Ankart 9. Ankart Sanat Fuarı,
Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi, Ankara
2008 “Entre – Deux, İstanbul – Paris”, Cite International des Arts, Paris
2008 “EÜ 3. Egeart Sanat Günleri, EÜ Atatürk Kültür Merkezi, İzmir